Należy tutaj zrobić uwagę metodologiczną, że zakwalifikowanie danego zatrucia substancją chemiczną jako wypadkowego, czyli mającego charakter przypadkowy i niezamierzony, jest trudne do oceny dla personelu medycznego, a co za tym idzie skala zjawiska może być niedoszacowana w oficjalnych statystykach dotyczących chorobowości szpitalnej i umieralności.

Najczęściej zatrucia gazami

Najczęściej rejestrowanymi przyczynami przyjęć do szpitala z powodu przypadkowego zatrucia, zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet, są zatrucia gazami (22% wszystkich hospitalizacji z powodu przypadkowych zatruć) a następnie zatrucia lekami (20%) i alkoholami (16%).

W 2018 roku zarejestrowano łącznie 1 468 śmiertelnych wypadkowych zatruć (współczynnik standaryzowany 3,4 na 100 000 ludności). Umieralność w wyniku wypadkowych zatruć ponownie znacznie się zwiększyła po silnym spadku w latach 2014-2016.

Niechlubny prym mężczyzn w zatruciach alkoholowych

Szczególną grupą ryzyka w Polsce są mężczyźni, których zagrożenie życia z powodu wypadkowych zatruć jest sześciokrotnie wyższe niż kobiet (współczynniki standaryzowane wynoszące odpowiednio 6,0 i 1,0). Większość śmiertelnych wypadkowych zatruć stanowią zatrucia alkoholami mężczyzn w wieku 25-64 lata, które w latach 2016-2018 stanowiły przeciętnie 53% wszystkich śmiertelnych wypadkowych zatruć. Drugą przyczyną zgonów były zatrucia gazami, które odpowiadały za ponad 10% wszystkich przypadkowych zatruć.

Najbardziej „zatrute” województwa

Można zauważyć duże zróżnicowanie między województwami w kwestii  zagrożenia życia z powodu wypadkowych zatruć. Najbardziej niepokojąca sytuacja, jeśli chodzi o zagrożenie życia z powodu omawianych przyczyn, jest obserwowana na terenie woj. łódzkiego, podlaskiego i pomorskiego. Od wielu lat zagrożenie życia z powodu wypadkowych zatruć na tych obszarach jest wyraźnie wyższe niż przeciętnie w Polsce.

Autorzy: Rafał Halik, Ewa Urban