Lepiej zapobiegać niż leczyć – to ogólnie znana zasada, zgodnie z którą należy szczególną uwagę poświęcić działaniom promującym zdrowie oraz działaniom profilaktycznym w celu utrzymania zdrowia. Przykładem działania o charakterze profilaktycznym są szczepienia ochronne, które stały się jednymi z najbardziej bezpiecznych, skutecznych i opłacalnych metod zwalczania chorób zakaźnych. Ratują życie, chronią przed powikłaniami i kalectwem z powodu chorób zakaźnych, a tym samym wpływają na jakość i długość życia człowieka.
Inwestycja w zdrowie
Szczepionka to preparat biologiczny, który w założeniu imituje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju odporności analogicznej do tej, którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem (bakterią lub wirusem). Dzięki temu, kiedy osoba uodporniona zetknie się z danym patogenem, przeciw któremu została zaszczepiona, jej układ odpornościowy będzie przygotowany aby szybciej i silniej odeprzeć atak niebezpiecznego patogenu. Większość szczepionek podawana jest dzieciom. Jest to uzasadnione tym, że wiele chorób zakaźnych szerzy się najszybciej i wywołuje liczne powikłania wśród małych dzieci. Jednak w przypadku wielu chorób zakaźnych, niezaszczepieni dorośli są narażeni na zachorowania i powikłania w większym stopniu niż dzieci. Szczepienia są formą profilaktyki, której skuteczność została udowodniona naukowo, a tym samym stanowią znakomitą inwestycję w zdrowie.
Odporność zbiorowa
Obecność w populacji osób uodpornionych przeciwko danej chorobie zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę również osób nieuodpornionych. Dzięki zastosowaniu szczepień ochronnych uzyskujemy tak zwaną odporność zbiorową, czyli chronimy osoby nieuodpornione w wyniku zaszczepienia wysokiego odsetka społeczeństwa. W ten sposób szczepienia ochronne jako element programów zdrowotnych stają się narzędziem walki z chorobami zakaźnymi.
Programy szczepień
Program Szczepień Ochronnych w tym Kalendarz Szczepień, jest opracowywany każdego roku przez Główny Inspektorat Sanitarny. Zawiera wykaz obowiązkowych i zalecanych szczepień oraz zasady ich przeprowadzania. Szczepienia obowiązkowe są bezpłatne, finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia. Szczepienia mogą być wprowadzane i finansowane przez samorządy w ramach programów promocji zdrowia i profilaktyki chorób. Programy te obejmują szczepienia, które nie znalazły się wśród szczepień obowiązkowych (bezpłatnych), ale są zalecane, a więc zwykle płacimy za nie z własnych środków. Wśród programów samorządowych dominują programy szczepień przeciw grypie, HPV, pneumokokom, meningokokom oraz wirusowi brodawczaka ludzkiego. Aktualne informacje o realizowanych samorządowych programach zdrowotnych dotyczących szczepień, w tym zakresu szczepień, miejsca oraz osób objętych szczepieniami można znaleźć na stronach Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
Źródła:
https://pulsfarmacji.pl/4673362,47494,szczepienia-ochronne-indywidualna-i-globalna-odpowiedzialnosc
https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/gdzie-realizowane-sa-samorzadowe-programy-szczepien-przeciw-hpv/
Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych https://dziennikustaw.gov.pl/D2020000139801.pdf
