Kiedy w 1988 r. podjęto inicjatywę eradykacji poliomyelitis, określano już kilkakrotnie kolejne daty przerwania transmisji dzikich szczepów wirusa na świecie. Pierwotnie zakładano osiągnięcie tego celu w roku 2000, następnie realizację tego zadania przewidziano na lata 2005 (kraje azjatyckie) i 2006 (kraje afrykańskie). W obecnej sytuacji epidemiologicznej rodzą się wątpliwości, co do możliwości osiągnięcia zamierzonych celów. Decydujący wpływ na obecną sytuację epidemiologiczną poliomyelitis mają trzy główne problemy:
- W 2005 r. zaobserwowano opóźnienie w przerwaniu transmisji dzikich szczepów wirusa w Azji, a w szczególności w Indiach.
- Nie udało się przerwać transmisji dzikich szczepów wirusa i zmniejszyć liczby zachorowań w Północnej Nigerii, która jest największym obecnie rezerwuarem dzikich szczepów na świecie.
- W Afryce (Somalia i Sudan) oraz w Azji (Indonezja i Jemen) wystąpiły rozległe epidemie wywołane szczepami importowanymi z Nigerii.
Po wprowadzeniu szczepień przeciw poliomyelitis odnotowano na świecie spadek liczby zachorowań z 350 000 w 1988 roku do około 1 600 w 2009 roku.
W 2009 r. cztery kraje nie przerwały transmisji dzikiego szczepu wirusa: Nigeria, Indie, Pakistan i Afganistan. Zachorowania w tych 4 krajach stanowiły 78% wszystkich nowych przypadków poliomyelitis w 2009 r. Pozostałe 22% wystąpiło jako przypadki zawleczone z krajów endemicznych do Czadu, Sudanu, Gwinei, Angoli, Wybrzeża Kości Słoniowej, Republiki Beninu, Kenii, Nigerii, Burkina Faso, Republiki Środkowo-Afrykańskiej, Mauretanii, Liberii, Sierra Leone, Ugandy, Togo, Kamerunu, Demokratycznej Republiki Kongo, Republiki Malii oraz Burundii. W przeciwieństwie do roku 2008, w 2009 r. najwięcej zachorowań było powodowanych typem 3 poliowirusa (1124 zachorowania). W 2005 roku WHO jako zadanie priorytetowe uznała działania mające na celu przerwanie transmisji dzikich szczepów w krajach endemicznych, a także w krajach, do których zostały one zawleczone. Były to akcje uzupełniających szczepień ochronnych prowadzone w ramach Narodowych Dni Szczepień (NIDs) w całych krajach lub ich częściach. Szczepione są wszystkie dzieci do 5 roku życia, dwukrotnie w odstępie jednego miesiąca, bez względu na przebyte szczepienia w przeszłości. W rejonach szczególnie zagrożonych wystąpieniem poliomyelitis wykonywane są tzw. szczepienia wymiatające (mop-up), polegające na odwiedzaniu wszystkich miejsc zamieszkania w rejonach szczególnego zagrożenia i w trudno dostępnych miejscach i szczepienia wszystkich dzieci bez względu na wiek. Zmieniono także wymagania dotyczące nadzoru nad ostrymi porażeniami wiotkimi przez podniesienie liczby przypadków ostrych porażeń wiotkich (opw) do 2 na 100 tysięcy dzieci w wieku do 15 r. ż.
Obecnie 3 regiony WHO, w których zamieszkuje około 3 miliardy ludzi, uzyskały certyfikację jako wolne od występowania zachorowań wywołanych endemicznymi dzikimi szczepami polio – Amerykański w 1994 roku, Zachodniego Pacyfiku w 2000 roku i Europejski w 2002 roku.
Całkowita liczba przypadków od początku 2010 roku do 4 maja 2010 r. wyniosła 115 (w porównaniu do 396 przypadków w tym samym okresie w 2009 roku).
kraje endemiczne | ogólem w 2009 r. | 1 stycznia – 4 maja | |
2009 r. | 2010 r. | ||
Nigeria | 388 | 236 | 2 |
Pakistan | 89 | 11 | 15 |
Indie | 741 | 40 | 19 |
Afganistan | 38 | 7 | 8 |
Razem | 1256 | 294 | 44 |
- 44 zachorowania zarejestrowano w krajach endemicznego występowania polio
- 71 zachorowań zostało zawleczonych z krajów endemicznego występowania polio.