Rezerwuary
Bakterie z rodzaju Legionella powszechnie występują w środowisku naturalnym, między innymi w wodach powierzchniowych (rzekach, jeziorach, innych zbiornikach wodnych), a także źródłach termalnych, strefach przybrzeżnych wód morskich oraz glebie. Pałeczki Legionella są zdolne do przeżywania w środowisku w szerokim zakresie temperatur, a ich liczebność w wodach naturalnych jest zazwyczaj nieduża.
Legionella mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi, gdy zasiedlają tzw. sztuczne rezerwuary wody, w których w niekontrolowany sposób mogą się namnażać. Ze względu na inhalacyjny charakter zakażenia, szczególnie niebezpieczne jest zasiedlanie przez Legionella wież chłodniczych, wanien z hydromasażem, wewnętrznych systemów wodociągowych oraz związanych z nimi urządzeń wytwarzających aerozol wodny.
Do sztucznych rezerwuarów, które mogą być źródłem bakterii Legionella zaliczane są między innymi :
- wieże chłodnicze, skraplacze wyparne,
- wewnętrzne systemy wodociągowe (instalacje ciepłej wody użytkowej i wody zimnej), w tym armatura sanitarna (np. słuchawki prysznicowe, deszczownice, baterie),
- zbiorniki i urządzenia do przygotowania ciepłej wody użytkowej,
- wanny z hydromasażem,
- fontanny dekoracyjne,
- nawilżacze.
Wieże chłodnicze, w tym skraplacze wyparne wiązane są z dużymi epidemiami legionelozy. Urządzenia te stosowane są do schładzania powietrza, np. w budynkach użyteczności publicznej lub chłodzenia procesów technologicznych w zakładach przemysłowych. Generowany przez nie aerozol wodny przenoszony jest z wiatrem na znaczne odległości stanowiąc zagrożenie dla dużej populacji ludzi.
Wewnętrzne systemy wodociągowe poprzez urządzenia generujące aerozol wodny zazwyczaj wiązane są z mniejszymi epidemiami i zachorowaniami sporadycznymi. W tym przypadku, na szczególną uwagę zasługują miejsca pobytu osób z grupy ryzyka, takie jak obiekty turystyczno-wypoczynkowe oraz budynki użyteczności publicznej, gdzie do zakażenia może dochodzić podczas korzystania z prysznica, wanien z hydromasażem lub przebywania w pobliżu fontann dekoracyjnych czy kurtyn wodnych.
Środowiskowe czynniki ryzyka:
W instalacjach i urządzeniach wodnych występowaniu i namnażaniu pałeczek Legionella sprzyjają następujące czynniki środowiskowe:
- temperatura wody 25-45º C,
- stagnacja wody – brak lub niesprawne obiegi cyrkulacyjne, występowanie odcinków instalacji o ograniczonym przepływie wody lub jej zastoin,
- biofilm ameby,
- osady, produkty korozji,
- inne mikroorganizmy,
- pH wody 5,0-8,5,
- zbyt niskie stężenie środków dezynfekcyjnych.
