Od 2010 roku można zauważyć trwałą tendencję spadkową zarówno jeśli chodzi o liczbę wypadków jak i ich ofiar śmiertelnych w Polsce i przeciętnie w całej UE.
Współczynnik ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w Polsce w latach 2010-2019 zmniejszył się o 26% (z 10,3 do 7,7 na 100 000 ludności). Dynamika spadku była nieco wyższa od przeciętnej w UE w omawianym czasie, która wynosiła 23%.
Oznacza to, że niekorzystna nadwyżka umieralności z powodu wypadków drogowych w Polsce w porównaniu do całej UE zmniejszała się, ale tempo tego spadku nie wydaje się być zadowalające, biorąc pod uwagę wciąż wysoką nadwyżkę umieralności w naszym kraju.
Pierwszeństwo nieustąpienia pierwszeństwa
Statystyki policyjne pokazują, że od wielu lat najczęstszymi przyczynami wypadków drogowych jest nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu. Było ono przyczyną 27,3% wypadków drogowych w roku 2019. Drugą przyczyną było niedostosowanie prędkości do warunków ruchu (przyczyna 23,6% wypadków drogowych).
Przekraczanie prędkości
Na podstawie badań pomiarowych przeprowadzonych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w roku 2014 oszacowano, że 57% wszystkich kierowców przekracza dozwoloną prędkość. Odsetek ten był najwyższy w woj. lubelskim (73,3%), a najniższy w woj. dolnośląskim (44,2%). Jednocześnie odsetek kierowców przekraczających dozwoloną prędkość o więcej niż 10 km/h wynosi 30%.
Według POBR w porównaniu do podobnych badań z lat 2002–2008 nie stwierdzono, aby rzeczywista prędkość jazdy w Polsce obniżyła się. Międzynarodowe wieloośrodkowe badanie ankietowe dotyczące deklarowanych zachowań kierowców o akronimie ESRA2, realizowane w 2018 roku pokazało, że 64,7% polskich kierowców przyznaje się, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy przekroczyło dozwoloną prędkość na obszarach zabudowanych. Poza obszarem zabudowanym do przekraczania dozwolonej prędkości przyznało się jeszcze więcej, bo 73,5% kierujących pojazdami. Wyniki te były wyższe niż dla badanych 20 krajów europejskich. Tam przeciętne odsetki te wynosiły odpowiednio: 56,3% i 67,5%
Kierowanie po spożyciu alkoholu i leków
Innym ważnym czynnikiem ryzyka wypadku drogowego jest kierowanie pojazdem po spożyciu alkoholu lub po użyciu substancji psychoaktywnych. Według danych KGP odsetek nietrzeźwych uczestniczących w wypadkach drogowych systematycznie spada od roku 2000. W 2019 roku użytkownicy dróg (kierujący, piesi, pasażerowie) będący pod wpływem alkoholu uczestniczyli w 9% ogółu wypadków drogowych.
W ramach wymienionego już badania ESRA2 na temat deklarowanych zachowań kierowców zauważono, że problem kierowania pojazdem pod wpływem nie tylko alkoholu, ale i leków oddziałowujących na sprawność psychomotoryczną stanowi wyzwanie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
W badaniach tych zaobserwowano, że w Polsce 6,8% wszystkich badanych kierujących deklarowało, że w ciągu roku przy najmniej raz kierowali pojazdem pod wpływem alkoholu (przeciętna wartość w badanych krajach europejskich 20,6%). Kierowanie po zażyciu leku mogącego powodować ograniczenia w zdolności do kierowania zgłaszało w badaniu 12,8% kierujących pojazdami (przeciętna wartość w badanych krajach europejskich 15,0%) .
Literatura:
- S. Holocher., H. Holte, Speeding. ESRA2 Thematic Report nr. 2. ESRA project (E-Survey of Road users’ Attitudes). Bergisch Gladbach, Germany: Federal Highway Research Institute 2019
- Y. Stürmer, U. Meesmann,,H. Berbatovci, Driving under the influence of alcohol and drugs. ESRA2 Thematic report Nr. 5. ESRA project (E-Survey of Roadusers’ Attitudes). Bern, Switzerland: Swiss Council for Accident Prevention 2019
