ZADANIA REALIZOWANE Z NARODOWEGO PROGRAMU ZDROWIA NA LATA 2021-2025
• Informacja o dofinansowaniu: Zadanie realizowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025, finansowane przez Ministra Zdrowia”
• Nazwa zadania – zadanie 8 Narodowego Programu Zdrowia pn. „Prowadzenie nadzoru epidemiologicznego dotyczącego chorób zakaźnych, w tym w szczególności: analiza zgłoszeń niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) oraz sporządzanie rocznego krajowego raportu liczbowego w tym zakresie”
• Wartość finansowania lub dofinansowania – 451 000,00 zł
• Cel: Sporządzanie i publikowanie krajowego raportu dotyczącego danych o zarejestrowanych niepożądanych odczynach poszczepiennych ma na celu dostarczenie organom władzy publicznej, pracownikom ochrony zdrowia oraz innym podmiotom podejmującym działania w zakresie bezpieczeństwa szczepień danych o występujących niepożądanych odczynach poszczepiennych zgłaszanych po wszystkich szczepionkach dostępnych w Polsce.
• Rodzaj dotacji: celowa
Celem nadrzędnym jest umożliwienie wszystkim dostępu do wiarygodnych i podanych w przystępny sposób, praktycznych informacji na temat żywności, żywienia i zdrowego stylu życia, a wraz z tym:
– zakrojona na szeroką skalę edukacja społeczeństwa z zasad zdrowego żywienia i aktywności fizycznej z wykorzystaniem nowoczesnych środków przekazu w tym: prowadzenie warsztatów kulinarnych dla dzieci, publikowanie materiałów z zakresu edukowania realizatorów żywienia zbiorowego dzieci w przedszkolach, materiałów edukacyjnych dla konsumentów z zakresu dietoprofilaktyki i dietoterapii, prowadzenie kampanii edukacyjnych motywujących do zmiany nawyków żywieniowych.
– prewencja i wspomaganie leczenia nadwagi i otyłości oraz chorób dietozależnych poprzez udostępnienie szerokiemu gronu społeczeństwa (pacjentom, pracownikom zawodów medycznych, dietetykom klinicznym, pracownikom realizującym żywienie zbiorowe) online konsultacji eksperckich i porad dietetycznych i psychodietetycznych indywidualnych oraz porad rodzinnych za pośrednictwem platformy Centrum Dietetycznego Online.
Wskaźnikiem dotarcia do większej grupy Polaków będzie:
– zwiększająca się liczba osób odwiedzających stronę internetową NCEŻ;
– liczba wzmianek, publikacji i artykułów na temat NCEŻ i jego ekspertów w mediach zewnętrznych, a także udział ekspertów NCEŻ w wydarzeniach promujących zdrowy styl życia;
– liczba konsultacji eksperckich i porad dietetycznych i psychodietetycznych indywidualnych oraz porad rodzinnych za pośrednictwem platformy Centrum Dietetycznego Online.
Cele szczegółowe obejmą:
– Wzrost świadomości społeczeństwa nt. zdrowego żywienia, zdrowego stylu życia mierzony liczbą użytkowników strony;
– Aktywną edukację pacjentów indywidualnych oraz rodzin w celu wprowadzania zdrowych nawyków żywieniowych za pośrednictwem rodzinnych konsultacji dietetycznych CDO
– Aktywną edukację pacjentów indywidualnych m. in. w obszarze zdrowia psychicznego, jedzenia emocjonalnego utrzymania odpowiedniej motywacji, pracy nad nawykami żywieniowymi poprzez ofertę konsultacji z psychodietetykiem;
– Aktywna edukacja pacjentów indywidualnych w zakresie ruchu i aktywności fizycznej mierzone liczbą pacjentów zgłaszających się na konsultacje do Centrum Dietetycznego Online;
– Edukację pacjentów w ramach prewencji i leczenia chorób dietozależnych poprzez opracowanie, publikację i dystrybucję materiałów edukacyjnych opracowanych przez zespół NCEŻ; publikacje w sieci i w mediach społecznościowych;
– Organizację warsztatów kulinarnych dla dzieci oraz intendentów żłobków, szkół i przedszkoli mierzone liczbą przeprowadzonych warsztatów;
– Opracowanie materiałów dla przedszkoli z zakresu prawidłowego żywienia zbiorowego mierzone liczbą wytworzonych materiałów;
– Opracowanie materiałów edukacyjnych dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym mierzone liczbą wytworzonych materiałów.
Umowa nr 6/1/85195/NPZ/2021/1094/820
Budżet: 20 224 320 zł
Zadanie 7: Celem realizacji zadania “Prace nad systemem przyjaznego etykietowania żywności”, w ramach którego planuje się:
• analizę dokumentów UE dotyczących inicjatywy w sprawie zmiany przepisów UE na temat informacji przekazywanych konsumentom, jako części unijnej strategii „od pola do stołu”, z uwzględnieniem aktualnych dokumentów prawnych
• przegląd i zbadanie systemów niezbadanych w poprzednich latach realizacji zadania (w 2017 r.),
• utworzenie propozycji działań mających pomóc konsumentom w wyborze zdrowych i zrównoważonych sposobów odżywiania,
• analizę nowych sposobów lepszego informowania konsumentów o wartości odżywczej żywności,
• zbadanie wpływu systemów oznaczania wartości odżywczych na opakowaniach na dokonywanie świadomych wyborów żywieniowych przez konsumentów, jest stworzenie korzystnego środowiska żywnościowego, dzięki któremu łatwiej będzie wybierać zdrowe i zrównoważone sposoby odżywiania, co przyniesie korzyści dla zdrowia i jakości życia konsumentów oraz ograniczy ponoszone przez społeczeństwo koszty związane ze zdrowiem.
Zadanie 9: Celem realizacji zadania jest wykonanie badań zawartości wybranych składników odżywczych (wody, białka, tłuszczu, kwasów tłuszczowych, węglowodanów, błonnika pokarmowego, cukrów, cholesterolu, wybranych składników mineralnych i witamin) w ok. 30-40 wytypowanych produktach spożywczych znajdujących się na polskim rynku, zwłaszcza takich dla których brakuje informacji w krajowej bazie danych składu i wartości odżywczej żywności i które cieszą się dużą popularnością wśród konsumentów.
Brak informacji o składzie produktów, które są coraz powszechniej spożywane jest dużym problemem, np. w badaniach nad spożyciem i stanem odżywienia populacji. Powoduje to, że uzyskane wyniki mogą być niedoszacowane i nie odzwierciadlają faktycznego stanu spożycia poszczególnych składników odżywczych.
W roku 2020 r. wytypowano do badań następujące grupy żywności: przetwory mleczne, produkty roślinne zastępujące produkty mleczne, produkty rybołówstwa, napoje bezalkoholowe słodzone oraz nowe produkty na polskim rynku, a jednocześnie zdobywające dużą popularność wśród konsumentów, jak np. owoce goi, nasiona chia, ziarna komosy ryżowej.
Uzyskane wyniki badań zostaną przedstawione w formie tabelarycznego zestawienia zawierającego informacje o wartości energetycznej i zawartości oznaczonych składników odżywczych w badanych produktach. Będą one również włączone do kolejnego wydania krajowej bazy danych.
Zadanie 11:
Cele główne realizacji zadania to: – Prowadzenie elektronicznej bazy zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych w środkach spożywczych, jako efektywnego narzędzia badawczego i użytkowego w obszarze zdrowia publicznego;
– Aktualizacja elektronicznej bazy zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych w środkach spożywczych;
– Upowszechnianie wiedzy nt. elektronicznej bazy zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych w środkach spożywczych, jako efektywnego narzędzia badawczego i użytkowego w obszarze zdrowia publicznego;
– Opracowanie raportu z każdego roku realizacji zadania. W roku 2025 opracowanie dodatkowo krótkiego raportu podsumowującego zrealizowane działania w latach 2021-2025 [jeden raport w 2025r.]
Umowa nr 6/2/85195/NPZ/2021/1094/821
Budżet: 2 730 563,81 zł
Celem zadania jest przeszkolenie różnych grup zawodowych zaangażowanych w działania na rzecz walki z nadwagą i otyłością (pracodawcy, przemysł spożywczy, menedżerowie zdrowia, zawody medyczne, nauczyciele, pracownicy ochrony zdrowia, pracownicy PIS, przedstwiciele jednostek samorządu terytotialnego) w zakresie promowania zasad zdrowego żywienia jako integralnej części zdrowego stylu życia poprzez przeprowadzenie szkoleń w zakresie m.in. zasad zdrowego żywienia i aktywności fizycznej. Celem jest osiągnięcie zadowalającego poziomu wiedzy w powyższym zakresie wśród uczestników szkoleń, utrwalanie wiedzy zdobytej podczas szkoleń, jak również stosowanie jej w praktyce (wdrażanie rozwiązań/zmian). Planowane jest osiągnięcie celu realizacji zadania do końca 2025 r.
Umowa nr 6/5/85195/NPZ/2021/1094/824
Budżet: 1 509 718,89 zł
Rozwój nauki o żywieniu, a co się z tym wiąże, wiedzy na temat zapotrzebowania organizmu na energię i składniki odżywcze, skutków ich niedoborów lub nadmiarów w diecie, związku między ilością ich spożycia a ryzykiem występowania przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak np. otyłość, choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory złośliwe, cukrzyca typu 2, osteoporoza, a także wpływu różnych czynników wewnętrznych i zewnętrznych na stan odżywienia organizmu stwarza konieczność ciągłej weryfikacji i nowelizacji wartości norm żywienia człowieka. W związku z tym, wiodące w dziedzinie żywienia światowe instytucje, takie jak: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) oraz National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine ze Stanów Zjednoczonych na podstawie wyników najnowszych badań z zakresu żywienia systematycznie publikują raporty stanowiące podstawę do opracowania lub znowelizowania wartości norm na energię i składniki odżywcze w różnych krajach.
Również w Polsce prowadzone są prace nad aktualizacją norm, uwzględniające najnowszą wiedzę żywieniową, wyniki badań nad sposobem żywienia i stanem odżywienia populacji polskiej oraz wytyczne światowych grup ekspertów w tej dziedzinie. Ostatnie zaktualizowane normy żywienia zostały opracowane i wydane w 2020 roku. Prace nad normami powinny mieć charakter ciągły, dlatego kolejną nowelizację norm zaplanowano na rok 2024. Uwzględnienie aktualizacji norm wśród zadań Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021-2025 wskazuje na uznanie ich znaczenia dla zdrowia publicznego w Polsce.
Celami realizacji tego zadania jest przede wszystkim:
– nowelizacja norm uwzględniająca aktualną wiedzę dotyczącą zapotrzebowania organizmu na energię i poszczególne składniki odżywcze;
– upowszechnianie wiedzy żywieniowej dotyczącej zapotrzebowania człowieka na energię i składniki odżywcze m.in. w środowisku naukowym, medycznym, wśród specjalistów z zakresu zdrowia publicznego, osób zajmujących się edukacją żywieniową, przedstawicieli przemysłu spożywczego i innych zainteresowanych tymi zagadnieniami.
W normach, których wydanie planuje się pod koniec 2024 r., znowelizowane zostały przede wszystkim ich wartości dla energii i białka. Nowelizacja wiąże się z uwzględnieniem przy ich opracowywaniu metodyki przyjętej przez EFSA oraz wykorzystaniem do obliczeń najnowszych danych antropometrycznych (z lat 2019-2020) dla populacji osób dorosłych.
Ponadto rozszerzono ilość składników odżywczych uwzględnionych w normach. Po raz pierwszy opracowano normy na molibden, podkreślając jego znaczenie w prawidłowym żywieniu. Dodatkowo zmienione zostały wartości norm na biotynę i w grupie niemowląt normy na jod. Zaktualizowano również wartości górnych tolerowanych poziomów spożycia (UL) dla witamin i składników mineralnych, w związku z pojawieniem się nowych opinii EFSA w tym zakresie. Określono również wartości UL dla molibdenu.
Wersja elektroniczna monografii zostanie opublikowana na stronach internetowych NIZP PZH – PIB i NCEŻ. Możliwe będzie jej bezpłatne pobranie. Informacje o znowelizowanych normach ukażą się m.in. w czasopismach naukowych oraz mediach społecznościowych, co ułatwi ich upowszechnianie.
Umowa nr 6/2/85195/NPZ/2022/1094/383
Budżet:
CELEM głównym zadania jest promocja szczepień ochronnych w Polsce i utrzymanie funkcjonalności i rozwój portalu informacyjnego Szczepienia.info (szczepienia.pzh.gov.pl) poprzez dostosowane do odbiorcy i oparte na aktualnych badaniach naukowych działania popularyzacyjne dotyczące szczepień.
Planowane działania:
• Popularyzacja szczepień ochronnych dzieci, w szczególności do lat dwóch, ze szczególnym uwzględnieniem bezpłatnych szczepień przeciw rotawirusom.
• Popularyzacja szczepień nastolatków ze szczególnym uwzględnieniem szczepień przeciw HPV.
• Popularyzacja szczepień młodzieży i dorosłych, w tym ze szczególnym uwzględnieniem w 2021 roku szczepień przeciw COVID-19.
• Promocja strony szczepienia.info oraz prowadzonej wokół niej aktywności w mediach społecznościowych wśród osób mających wątpliwości w zakresie bezpieczeństwa szczepień, które w odpowiedzi na wyszukiwane hasła trafiają na strony o wątpliwej wartości merytorycznej, w tym tworzone przez przeciwników szczepień ochronnych.
• Realizacja działań zaradczych i bieżące reagowanie na fake newsy i nieprawdziwe informacje dotyczące szczepień ochronnych popularyzowane w mediach.
Działania będą realizowane poprzez:
Utrzymanie działalności i rozwój portalu informacyjnego szczepienia.info (szczepienia.pzh.gov.pl), w tym publikowanie nowych treści merytorycznych, zapewnienie promocji portalu i jego funkcjonalności. Zaplanowano uaktualnianie treści, tworzenie nowych narzędzi/działów na stronie, wzmocnienie graficznej atrakcyjności przekazu (infografiki), eksperckie odpowiedzi na pytania ze skrzynki szczepienia@pzh.gov.pl. Na wstępie portal będzie poddany ewaluacji, pod kątem użyteczności, dostępności materiałów, intuicyjności i usprawnienia użytkowania strony. Uzyskane wyniki pozwolą konsekwentnie modernizować stronę, aby zmniejszyć współczynnik odrzuceń, umożliwić poprawę wskaźników zaangażowania użytkowników, a także sprawić, iż witryna stanie się bardziej przyjazna dla czytelników i przyczyni się do wzrostu wiedzy na temat szczepień, a w konsekwencji zaufania do szczepień. Zawartość strony będzie rozszerzona o interaktywne infografiki na temat kalendarza szczepień, infografiki statyczne dotyczące wybranych zagadnień i podsumowujące dany tekst. Infografiki będą przygotowane tak aby mogły być wykorzystywane przez lekarzy jako materiały do rozwiewania wątpliwości ich pacjentów na temat szczepień. Zostaną uruchomione funkcje interaktywne, m.in. interaktywny kalendarz szczepień o nadchodzących szczepieniach dziecka, opracowywanie map szczepień zalecanych w podróży wraz z aktualizacją sytuacji epidemiologicznej chorób, którym można zapobiegać drogą szczepień. Ważnym elementem uatrakcyjnienia oraz uwiarygodnienia przekazu informacji będą krótkie wypowiedzi z ekspertami lekarzami/wakcynologami na temat szczepień. Kolejnym działaniem będą krótkie formy internetowe angażujące rodziców oraz interaktywne quizy dla odbiorcy zainteresowanego tematem szczepień w postaci pytań, nawiązujące do zamieszczanych aktualności, które na bieżąco pomogą sprawdzić wiedzę dotyczącą szczepień.
Uzasadnienie działania:
Zaplanowane działania będą bazowały na znanej w środowisku rodziców i profesjonalistów medycznych społecznej kampanii edukacyjnej Szczepienia.info (https://szczepienia.pzh.gov.pl/) prowadzonej przez NIZP-PZH. Zgromadzono tam największe w Polsce zasoby i narzędzie on-line na temat szczepień dla odbiorcy ogólnego (rodzica lub osoby dorosłej zainteresowanej swoim szczepieniem) szukającego odpowiedzi na pytania dotyczące szczepień oraz przekaz dla profesjonalistów medycznych jako wsparcie procesu kwalifikacji do szczepienia i wykonywania szczepień. Uzyskane zasięgi wyświetleń strony Szczepienia.info (śr. 700 000 odsłon strony na miesiąc w okresie styczeń 2019-grudzień 2020 oraz rekordowe wyniki oglądalności strony wraz z rozpoczęciem programu szczepień przeciw COVID-19 (ponad 2 mln odsłon w kwietniu 2021 r. ) wskazują, że portal stanowi znaczący głos w toczącej się w przestrzeni publicznej dyskusji na temat szczepień.
• Działania w mediach społecznościowych (Facebook, Instagram, You Tube) z aktywnym udziałem ekspertów. W ramach kampanii wykorzystane zostaną atrakcyjne audiowizualnie i graficznie formy przekazu (infografiki, wypowiedzi ekspertów, krótkie filmiki edukacyjne), uwzględniające również odbiór treści na urządzeniach mobilnych. Planowana jest promocja szczepień w social mediach, publikowanie bardziej angażujących treści i udostępnianie pozytywnych treści na social-mediach zachęcającego do dyskusji — interakcja z fanami, zadawanie pytań, kreowanie szczepienia jako powodu do dumy i świadectwa bycia osobą świadomą i nowoczesną. Działania będą prowadzone przy silnym wsparciu ekspertów z zakresu chorób zakaźnych, wakcynologów oraz socjologów.
Uzasadnienie działania:
Zaplanowano działania w mediach społecznościowych z wykorzystaniem narzędzi angażujących uwagę odbiorcy, w tym głównie rodzica dziecka i osoby dorosłej zainteresowanej szczepieniami, tj. filmiki edukacyjne, aranżowane rozmowy influencerów z ekspertami zaangażowanymi w projekcie, podkasty (nagrania ekspertów do rodziców), nagrania materiałów video z osobami, które przeszły choroby zakaźne lub choroba spotkała ich bliskich, serie krótkich filmów, w których będą obalane mity dotyczące szczepień. Działania w mediach społecznościowych związane z promocją szczepień oprócz szerzenia informacji proszczepionkowych, zgodnych z aktualną wiedzą medyczną obejmą również ograniczenie rozprzestrzeniania się informacji nieprawdziwych (fake news) poprzez budowanie świadomości społecznej dla potrzeby sprawdzenia wiarygodnych informacji (fact checking) oraz zmniejszenie liczby fake news. Materiały informacyjne będą przygotowane z uwzględnieniem promowania transparencji, podkreślając aspekty, że szczepiąc się i promując szczepienia możemy poczuć się częścią wspólnoty, która dba o bliskich i aktywnie walczy z epidemią. Pozwoli to uwrażliwić odbiorców na zagrożenie dezinformacji oraz poprawić społeczny odbiór szczepień. Podkreślana będzie potrzeba wzajemnego udostępniania komunikatów dot. wzrostu zaufania do szczepień i promowanie szczepienia jako elementu odpowiedzialnego stylu życia.
• Popularyzacja szczepień ochronnych dla różnych grup odbiorców w tym: rodziców małych dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. W kolejnych latach realizacji zadania będzie prowadzona promocja szczepień ochronnych z naciskiem na określone grupy odbiorców, w 2021 roku szczepienia przeciw COVID-19, w 2022-2023 – szczepienia małych dzieci, w tym głównie przeciw rotawirusom i szczepienia nastolatków, ze szczególnym uwzględnieniem szczepień przeciw HPV. W 2024-2025 tematem kampanii będą szczepienia dorosłych i nowe szczepienia z PSO. W ramach działania zostanie opracowany przewodnik na temat “fake news” dedykowany dla danej grupy odbiorców, np. rodziców małych dzieci. Do współpracy włączeni zostaną eksperci z zakresu chorób zakaźnych, epidemiolodzy, wakcynolodzy, socjolodzy.
Uzasadnienie działania:
Dotychczasowe doświadczenia dotyczące przekazu informacji o szczepieniach wskazują, że ważna jest nie tyle walka z przeciwnikami szczepień co pozytywna promocja szczepień i upowszechnianie jak najszerszej wiedzy o szczepieniach. Z badań wynika, że wiedza rodziców dotycząca szczepień prawie bezpośrednio przekłada się na decyzje dotyczące szczepień. Osoby mające większą wiedzę dotyczącą szczepień zdecydowanie łatwiej podejmują decyzje o szczepieniach. Planowane działania będą nakierowane na lepsze informowanie opinii publicznej na temat szczepień poprzez dostarczanie bezstronnych, kompleksowych informacji dostosowanych do potrzeb informacyjnych grup docelowych.
• Działania edukacyjne w postaci szkoleń/webinarów dla personelu medycznego. Materiały i treści merytoryczne do szkolenia e-learningu przygotowane zostaną przez ekspertów w dziedzinie szczepień i będą dostępne dla personelu medycznego uczestniczącego w kwalifikacji do szczepienia i wykonywaniu szczepień osób oraz personelu medycznego zainteresowanego szczepieniami. Szkolenia będą służyły uaktualnieniu wiedzy wakcynologicznej ze szczególnym uwzględnieniem najczęstszych pytań i wątpliwości rodziców i pacjentów dorosłych dotyczących bezpieczeństwa szczepień. Stąd też zaplanowane działania obejmują przygotowanie i wdrożenie szkolenia e-learningowego dla personelu medycznego w 2022 roku i w kolejnych latach (2024 r.) aktualizację treści na platformie. Materiały obejmą przygotowanie krótkich filmików dotyczących typowych sytuacji w miejscu szczepienia (2023 r.) oraz przygotowanie i wdrożenie webinarów z zakresu komunikacji lekarz pacjent dedykowanych dla personelu kwalifikującego do szczepień (2025 r.). Opracowany zostanie przewodnik dla pracowników medycznych w zakresie merytorycznej wiedzy dotyczącej kwalifikacji do szczepień oraz sposobu komunikowania się w gabinecie z pacjentem zgadzającym się na szczepienia ale zadającym pytania, pacjentem mającym wątpliwości oraz przeciwnikiem szczepień. W ramach uzupełniających narzędzi pomocnych lekarzowi w kontakcie z pacjentem zostaną opracowane ogólnodostępne ulotki (w postaci pliku pdf do pobrania ze strony internetowej). Dodatkowo wzmacniany będzie portal wiedzy o szczepieniach z rozwiniętą podstroną dla profesjonalistów medycznych jako wsparcie merytoryczne. Z kolei podstrona dedykowana dla odbiorcy ogólnego będzie mogła być wskazywana przez lekarzy jako miejsca w sieci, gdzie pacjent może znaleźć wiarygodne, wyczerpujące i aktualne informacje dotyczące szczepień firmowane przez instytucję zdrowia publicznego, przekazane w atrakcyjny i zgodny z aktualnymi trendami internetowymi sposób.
Uzasadnienie działania:
Przekaz wiedzy o szczepieniach ze strony lekarza jest wciąż najskuteczniejszym sposobem upowszechniania wiedzy. Potrzebne jest wzmocnienie pozycji lekarza jako skutecznego adwokata szczepień ochronnych, poprzez dostarczenie mu opartej na faktach rzeczowej argumentacji do ograniczenia obaw rodziców oraz dostępność wiarygodnych ogólnodostępnych źródeł, szczególnie wzmacniających relację komunikacji pracownika ochrony zdrowia z pacjentem.
• W kolejnych latach realizacji zadania będzie prowadzona długofalowa, ogólnopolska kampania edukacyjna do ogółu społeczeństwa, oraz w celowany sposób do poszczególnych grup docelowych, prezentująca zagrożenia niesione przez odchodzenie od szczepień i wskazująca na naukowo udowodnione korzyści szczepień. Przekaz kampanii będzie oparty na budowaniu społecznej świadomości nt. szczepień w szczególności w odniesieniu do pojawiających się tzw. fake news. Kampania „INWESTUJĘ W ZDROWIE ….SZCZEPIĘ!” będzie aktywnie promowała szczepienia ochronne dzieci i dorosłych z uwypukleniem poczucia, że wybory dotyczące szczepień jakie dokonujemy teraz mogą mieć wpływ na nasze życie w przyszłości. Kampania będzie prowadzona za pośrednictwem mediów społecznościowych i przy zaangażowaniu influencerów w tym vlogerów i blogerów z reprezentatywną grupą subskrybentów wybieranych dla określonej grupy odbiorców (młodzież, rodzice małych dzieci, dorośli). Kampanie będą realizowane przy ścisłej współpracy ekspertów merytorycznych ds. komunikacji społecznej, socjologów, wakcynologów, specjalistów chorób zakaźnych.
Uzasadnienie działania:
Dobrze zaplanowana kampania oparta na dowodach i skutecznej komunikacji oraz marketingu zdrowotnym i społecznym może znacząco wpłynąć na zachowanie ludzi i zgodę na szczepienia. Zdywersyfikowane do określonej grupy komunikaty skupiające się na znanych, ważnych motywatorach mają większe szanse na wytworzenie pożądanej reakcji behawioralnej niż jednakowe podejście do wszystkich. Przygotowywane materiały promujące szczepienia będą uwzględniały potrzeby psychologiczne i społeczne dotyczące budowania poczucia bezpieczeństwa i przynależności do grupy oraz wzmacniały poczucie sprawczości kontroli. Zostanie przygotowywany pozytywny przekaz zamiast jedynie prostowania fałszywych informacji. W dłuższej perspektywie planowanych działań do roku 2025 obszar Szczepienia.info będzie uczestniczył w stworzeniu środowiska komunikacyjnego, w którym nauka i wiedza ekspercka mają szanse w starciu z pseudonauką i strachem.
Umowa nr 6/3/85195/NPZ/2021/1094/822
Budżet: 12 718 208,44 zł
Cele zadania:
Realizacja zadania pozwoli na:
1) gromadzenie danych o opornych na antybiotyki szczepach Salmonella, Shigella, Campylobacter, wraz z danymi kliniczno-epidemiologicznymi pacjentów, od których je wyosobniono, co umożliwi właściwą ich analizę;
2) gromadzenie danych o opornych na antybiotyki szczepach wybranych patogenów związanych z zakażeniami szpitalnymi;
3) monitorowanie oporności drobnoustrojów.
Realizacja tego zadania pozwoli na przekazywanie właściwej jakości danych do organizacji międzynarodowych, co uzupełni dotychczasowe luki. Szczepy Salmonella/Shigella/Campylobacter izolowanych od chorych, ozdrowieńców, osób ze styczności i zdrowych celem monitorowania oporności przesyłane by były do NIZP-PZH ze stacji sanitarno-epidemiologicznych w Polsce. Ponadto oprócz ww. gatunków bakterii w ramach przewidzianego do utworzenia systemu gromadzenia danych o zakażeniach szczepami lekoopornymi raportowane bedą dane o innych gatunkach objętych programem EURGen-net i GLASS. Do przesyłania tych szczepów wyizolowanych od chorych poproszone by zostały również wytypowane szpitale. Szpitale te dostarczałyby również szczepy izolowane z wybranych materiałów z zakażeń szpitalnych. W przypadku szczepów nadesłanych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne potwierdzona zostanie identyfikacja drobnoustroju i określony zostanie profil lekowrażliwości, co pomoże wyselekcjonować szczepy oporne. W przypadku szczepów z zakażeń szpitalnych, wraz identyfikacją drobnoustroju dostarczony zostanie również profil lekooporności. Wszystkie szczepy oporne na antybiotyki poddane zostaną analizie pełnogenomowej z wykorzystaniem technologii WGS. Realizacja powyższych celów pozwoli na uzyskanie pełnowartościowych danych, które rozpowszechnione zostaną za pośrednictwem raportów i zostaną przekazane do organizacji międzynarodowych.
Umowa Nr 6/4/85195/NPZ/2021/1094/823
Budżet: 5 649 487,78 zł
Zadanie 1: Prowadzenie nadzoru epidemiologicznego dotyczącego grypy Cele realizacji zadania obejmują dwa powiązane ze sobą działania:
1. Prawidłowy nadzór oraz koordynowanie systemu raportowania SENTINEL z 16 WSSE i cotygodniowe przesyłanie danych do The European Surveillance System ECDC/WHO.
2. Zapewnienie wymaganego dla ośrodka referencyjnego zaplecza laboratoryjnego.
3. Poddawanie wyników badań laboratoryjnych weryfikacji przez Krajowy Ośrodek ds. Grypy.
Cele realizacji zadania obejmują trzy powiązane ze sobą działania:
1. Prawidłowy nadzór oraz koordynowanie systemu raportowania SENTINEL i Non-SENTINEL z 16 WSSE i cotygodniowe przesyłanie danych do The European Surveillance System ECDC/WHO.
2. Zapewnienie wymaganego dla ośrodka referencyjnego zaplecza laboratoryjnego.
3. Nadzór nad wirusami grypy krążącymi w populacji i poddawanie wyników badań laboratoryjnych weryfikacji przez Krajowy Ośrodek ds. Grypy.
Krajowy Ośrodek ds. Grypy (Zakład Badania Wirusów Grypy, NIZP-PZH) realizuje zobowiązania Polski podjęte wobec WHO, IHR oraz objęte protokołem Nagoya prowadząc stały monitoring zakażeń oraz tzw. „virus sharing”. Ośrodek zobowiązany jest również do przekazywania wirusów do WHO Collaborating Centre w Londynie. Działania takie są niezbędne i uzasadnione w celu weryfikacji aktualnie krążących w Polsce wirusów i porównania ich do wirusów krążących globalnie co stanowi podstawę do cosezonowego ustalenia składu szczepionki przeciwko grypie dla półkuli północnej oraz aktualizacji metod diagnostycznych.
Zakres merytoryczny działań ośrodka będzie zgodny z bieżącymi wymogami krajowych i międzynarodowych (UE/WHO) regulacji prawnych oraz umów zawartych z ministrem właściwym do spraw zdrowia. Aktualnie obowiązującym wyznacznikiem zakresu merytorycznego badań wymagających weryfikacji poprawności wyników laboratoryjnych służących potwierdzeniu zachorowań i zakażeń zgłaszanych w ramach europejskiego nadzoru epidemiologicznego jest Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2018/945 z dnia 22 czerwca 2018 r. w sprawie chorób zakaźnych i powiązanych szczególnych problemów zdrowotnych, które mają być objęte nadzorem epidemiologicznym, a także odpowiednich definicji przypadków.
Celem realizacji zadania jest zapewnienie weryfikacji poprawności wyników laboratoryjnych w możliwie jak najszerszym zakresie ww. Decyzji Wykonawczej Komisji (UE), z uwzględnieniem krajowych uwarunkowań w zakresie: sytuacji epidemiologicznej, systemu nadzoru epidemiologicznego oraz formalno-prawnych i technicznych aspektów wpływających na dostępność próbek, dla których możliwe jest przeprowadzenie weryfikacji wyniku badania laboratoryjnego.
Z powyższych względów realizacja zadań dla ośrodka referencyjnego dotyczy grypy, wirusów grypy o potencjale HPAI oraz wirusów grypopodobnych:
1. Grypa. W ramach realizacji zadań Krajowego Ośrodka ds. Grypy w globalnej sieci nadzoru nad Grypą GISRS, uczestniczących w sieci UE wspólnotowych laboratoriów referencyjnych grypy u ludzi, wskazanych w decyzji wykonawczej UE 2018/945 w odniesieniu do grypy (punkt 3.20).
2. Grypa A/H5N1/. W ramach realizacji zadań Krajowego Ośrodka ds. Grypy w globalnej sieci nadzoru nad Grypą GISRS, uczestniczących w sieci UE wspólnotowych laboratoriów referencyjnych grypy u ludzi, wskazanych w decyzji wykonawczej UE 2018/945 w odniesieniu do grypy (punkt 3.21).
3. Zgodnie z decyzją Ministra Zdrowia (NKO-LR-PZH-9/02) o powierzeniu Zakładowi Badania Wirusów Grypy, w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny pełnienia funkcji Krajowego Ośrodka ds. Grypy.
Działania te zapewnią:
1. Wiarygodność danych zbieranych dla celów nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi w kraju – SENTINEL, Non-SENTINEL, a które to dane są przekazywane do europejskiej sieci nadzoru epidemiologicznego – TESSY, zgodnie z delegacją rozporządzenia (WE) nr 851/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz w myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j.Dz. U. z 2018 r. poz. 151).
2. Możliwość spełnienia delegacji ustawowej wymienionej w art. 9 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j.Dz. U. z 2018 r. poz. 151) w zakresie wyznaczenia ośrodków referencyjnych wraz ze wskazaniem źródła finansowania dla prawidłowego nadzoru nad wirusami grypy, wirusami grypopodobnymi oraz wirusami o potencjale HPAI, krążącymi w populacji i dającego możliwość szybkiej reakcji Państwa na pojawiające się zagrożenie epidemiczne. Prowadzenia badań oraz badań odwoławczych, umożliwiających weryfikację wyników badań laboratoryjnych, z uwzględnieniem kosztów transportu próbek do laboratorium referencyjnego.
Zadanie 2: Prowadzenie nadzoru epidemiologicznego dotyczącego odry, różyczki i polio Celem zadania (Działanie 1) jest wypełnienie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w związku z realizacją Światowego Programu Eradykacji Poliomyelitis. W szczególności cel ten będzie realizowany poprzez prowadzenie badań w kierunku wirusów polio i innych enterowirusów w ramach prowadzonego w Polsce nadzoru nad ostrymi porażeniami wiotkimi. Dodatkowym celem formalnym jest rokroczne potwierdzenie kompetencji narodowego laboratorium mieszczącego się w Zakładzie Wirusologii NIZP-PZH przez WHO w ramach przyznawanej akredytacji. Celem zadania (Działanie 2) jest wypełnienie zaleceń WHO w związku z realizacją programu eliminacji odry/różyczki poprzez nadzór nad zachorowaniami i laboratoryjną weryfikację podejrzeń o zachorowania na odrę i różyczkę, w tym różnicowanie zachorowań odra/różyczka i innych wirusowych zakażeń wysypkowych oraz określenie charakteru zachorowań na odrę – rodzime czy importowane. Ponadto celem formalnym jest coroczne potwierdzenie kompetencji narodowego laboratorium ds. odry/różyczki (stanowiącego część Zakładu Wirusologii NIZP-PZH) przez WHO w ramach przyznawanej akredytacji.
Zadanie 3: Koordynacja przekazywania danych epidemiologicznych 1) Dostarczenie danych z rutynowego nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi oraz ogniskami chorób szerzących się drogą pokarmową do instytucji międzynarodowych, z zachowaniem odpowiedniego formatu oraz zapewnienie terminowości ich przekazywania i ich wysokiej jakości.
Dodatkowo:
a) Rutynowo, każdego roku dla wybranych jednostek chorobowych w celu spełnienia wymogów ECDC dane z baz znajdujących się w Zakładzie Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadoru uzupełniane są i/lub weryfikowane o informacje dotyczące charakterystyki izolowanych od chorych czynników etiologicznych. Tego typu działania podejmowane są:
i.dla trzech jednostek chorobowych tj.: inwazyjnych zakażeń pneumokokowych, meningokokowych oraz Hib dane w celu uzupełnienia informacji o charakterystyce szczepów izolowanych od chorych, łączone są z danymi Ośrodka Referencyjnego (KOROUN).
ii.dla dwóch patogenów wywołujących nieżyt żołądkowo-jelitowy tj.: Campylobacter i Yersinia w celu uzupełnienia informacji o charakterystyce szczepów izolowanych od chorych, dane są weryfikowane i uzupełniane danymi z Zakładu Bakteriologii NIZP-PZH.
Dodatkowym lecz równie ważnym efektem tych działań jest ujawnienie przypadków zachorowań niezgłoszonych do nadzoru, co wymaga podjęcia dodatkowych kroków ze strony NIZP-PZH oraz PIS, w celu zgłoszenie tych przypadków przez lekarzy.
b) W przypadku zakażeń HIV i zachorowań na AIDS corocznie pozyskiwane są poza rutynowym system nadzoru (opisanym powyżej w pkt. 1. opis potrzeb wskazujących na celowość wykonania zadania) dane z laboratoriów wykonujących diagnostykę w kierunku zakażenia wirusem HIV o liczbie wykonanych badań, liczbie wyników dodatnich, grupach ryzyka osób badanych itd.
c) Od 2020 dla COVID-19 raportowane są dodatkowo informacje w trybie tygodniowym np. o liczbie wykonanych testów i ich rodzaju a od roku 2021 także w trybie dziennym informacje o szczepieniach w podziale na województwa, grupy wieku, rodzaj szczepionki itd.
2) Aktywne współuczestniczenie w ustalaniu celów, zakresu oraz sposobów realizacji funkcjonowania nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi i ogniskami chorób szerzących się droga pokarmową w ramach Unii Europejskiej.
Umowa nr 6/8/85195/NPZ/2021/1094/827
Budżet: 16 588 086 zł
Nadrzędnymi celami realizacji zadania są ocena potencjalnego zagrożenia konsumentów wynikającego ze stosowania środków ochrony roślin, a także zapewnienie bezpieczeństwa konsumentów jak i osób, które mogą być narażone (zawodowo, jak i przypadkowo) na środki ochrony roślin stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych.
Pierwszym celem jest opracowanie bardzo szczegółowej analizy dotyczącej oceny potencjalnego zagrożenia zdrowia konsumentów (osób dorosłych oraz dzieci) związanego z narażeniem przewlekłym i krótkoterminowym na pozostałości pestycydów obecne w żywności dostępnej na polskim rynku na podstawie wyników z urzędowej kontroli i monitoringu prowadzonej przez Państwową Inspekcję Sanitarną. W ocenie ryzyka uwzględnione są scenariusze najgorszego przypadku zapewniając w ten sposób możliwie szeroki margines bezpieczeństwa dla konsumentów. Przy obliczeniach uwzględniane są obowiązujące w danym roku toksykologiczne wartości odniesienia (ADI, ARfD) oraz współczynniki przeliczeniowe pomiędzy definicjami pozostałości dla celów urzędowej kontroli żywności i definicjami dla celów oceny ryzyka zaczerpnięte z repozytorium dokumentów i opinii naukowych EFSA. Forma, w jakiej są przedstawiane wyniki, umożliwia jednostkom odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności stosowne reagowanie w ramach zarządzania ryzykiem, w tym modyfikację przygotowywanych rocznych planów monitoringu i urzędowej kontroli żywności. Raport dostarcza również wszystkim zainteresowanym instytucjom oraz osobom fizycznym wiarygodnych danych na temat bezpieczeństwa żywności w aspekcie pozostałości pestycydów oraz na temat szerokiego zakresu badań realizowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną i zaangażowaniu resortu zdrowia w zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa żywności.
Drugim celem jest opracowywanie, na wniosek Ministra Zdrowia, opinii umożliwiających Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęcie decyzji o udzieleniu zezwoleń na wprowadzanie do obrotu środków ochrony roślin na okres 120 dni w sytuacjach nadzwyczajnych. Opinie te uwzględniają zarówno ocenę ryzyka dla konsumenta związanego ze spożywaniem produktów zawierających pozostałości środków ochrony roślin na skutek ich awaryjnego zastosowania jak i szacowanie, dla różnych scenariuszy, narażenia osób stosujących środki ochrony roślin (operator), pracowników polowych, mieszkańców terenów w pobliżu pól uprawnych jak i osób postronnych, które mogą w sposób przypadkowy wejść na teren objęty zabiegiem agrochemicznym. Pozwala to na ewentualne określenie środków ograniczających ryzyko (np. stosowanie środków ochrony osobistej), które są następnie uwzględniane w etykiecie-instrukcji stosowania środka. Jest to zadanie ciągłe – oceny są przygotowywane niezwłocznie po wpłynięciu dokumentacji z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi do Ministra Zdrowia i przekazania jej do Instytutu.
Trzecim celem jest eksploracja i udostępnianie danych na potrzeby dokonywania ocen ryzyka dotyczących chemicznych zanieczyszczeń żywności, mikrobiologii żywności, dodatków do żywności, bezpieczeństwa materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Dane są udostępniane dla organów administracji centralnej, głównie Głównego Inspektoratu Sanitarnego i Ministerstwa Zdrowia, jak również na potrzeby przygotowywanych przez NIZP-PZH ocen ryzyka opracowywanych na potrzeby ww. instytucji, w tym na potrzeby sytemu RASFF oraz do celów przygotowywania planów urzędowej kontroli żywności i monitoringu dla GIS.
Umowa nr 6/7/85195/NPZ/2021/1094/826
Budżet: 1 628 555,56 zł
Sporządzanie i publikowanie krajowych raportów liczbowych o zarejestrowanych zachorowaniach na choroby zakaźne podlegające zgłoszeniu oraz sporządzanie i publikowanie krajowego raportu o stanie zaszczepienia populacji ma na celu dostarczenie organom władzy publicznej, pracownikom ochrony zdrowia oraz innym podmiotom podejmującym działania w zakresie zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych danych o aktualnej sytuacji epidemiologicznej i uodpornieniu ludności przeciw tym chorobom.
Umowa nr 66/21/GIS/NIZP/EP
Budżet: w 2021 roku 450 000 zł
Sporządzanie i publikowanie krajowego raportu dotyczącego danych o zarejestrowanych niepożądanych odczynach poszczepiennych ma na celu dostarczenie organom władzy publicznej, pracownikom ochrony zdrowia oraz innym podmiotom podejmującym działania w zakresie bezpieczeństwa szczepień danych o występujących niepożądanych odczynach poszczepiennych zgłaszanych po wszystkich szczepionkach dostępnych w Polsce.
Umowa nr 67/21/GIS/NIZP/EP
Budżet: w 2021 roku 451 000 zł
1. Krajowy Punkt Centralny ds. Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych (KPC ds. MPZ):
Odbieranie pilnych powiadomień o zdarzeniach stanowiących zagrożenie dla zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym; przekazywanie powiadomień o zdarzeniach stanowiących zagrożenie dla zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym do wlaściwych organów administracji publicznej w Polsce lub do innych państw członkowskich/ŚOZ; koordynacja procesu oceny ryzyka krajowych zdarzeń mogących mieć wpływ lub będących zagrożeniem dla zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym; współpraca z krajowym systemem zarządzania kryzysowego; zaangażowanie, we współpracy z ŚOZ , w ocenę ryzyka w związku z wystąpieniem sytuacji zagrożenia zdrowia publicznego o międzynarodowym zasięgu; współpraca z ŚOZ przy zapewnieniu wsparcia w ramach programów interwencyjnych w zakresie zapobiegania lub przeciwdziałania epidemiom i innym zagrożeniom zdrowia publicznego; zarządzanie przekazywaniem wiadomości otrzymanych od ŚOZ i władz krajowych; koordynacja wymiany informacji wewnątrz kraju.
2. Krajowy Punkt Kontaktowy Systemu Wczesnego Ostrzegania i Reagowania (KPK EWRS):
Zapewnienie przepływu informacji w zakresie zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych, współpraca z państwami członkowskimi Unii Europejskiej, Komisją Europejską oraz Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, w celu zapobiegania i wczesnego reagowania na zagrożenia zdrowia publicznego o znaczeniu międzynarodowym.
Umowa nr 65/21/GIS/NIZP/EP
Budżet: w 2021 roku 794 610 zł
Monitoring zadań z zakresu zdrowia publicznego ma na celu wzmocnienie działań z zakresu zdrowia publicznego w Polsce. Wyniki analiz oraz rekomendacje powstałe w wyniku przeprowadzenia monitoringu będą narzędziem wspierającym realizację polityki zdrowia publicznego, której deklarowanym celem jest poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności oraz zmniejszanie nierówności w zdrowiu. Monitoring zadań z zakresu zdrowia publicznego ma również na celu pokazanie, że realizacja tych zadań jest niezbędna dla zapewnienia zdrowia i bezpieczeństwa ludności. Raport z monitoringu zadań zdrowia publicznego, który będzie stanowił produkt niniejszego działania, ma stanowić wytyczne dla realizatorów zadań z zakresu zdrowia publicznego. W raporcie zostaną zawarte rekomendacje pozwalające na polepszenie jakości wdrażanych działań zdrowia publicznego. Wyniki analiz ilościowych i jakościowych przedstawione w raporcie będą stanowić wsparcie w projektowaniu i realizacji zadań zdrowia publicznego. Planowane wdrożenie w czerwcu 2021 roku systemu ProfiBaza wiąże się z koniecznością wsparcia użytkowników systemu w procesie wprowadzania danych, dostosowywania systemu do zgłaszanych przez nich potrzeb, aktualizowania danych i formularzy sprawozdawczych, jak też bieżącego reagowania np. na zmiany legislacyjne czy konieczność połączenia z innymi systemami informatycznymi funkcjonującymi w systemie ochrony zdrowia. Celem Projektu jest wdrożenie systemu sprawozdawczego ProfiBaza oraz zgromadzenie zintegrowanych danych na temat realizowanych działań w obszarze zdrowia publicznego w kraju. Zebrane dane umożliwią opracowanie raportów i rekomendacji służących budowaniu potencjału zdrowia publicznego w Polsce.
Umowa Nr 6/6/85195/NPZ/2021/1094/825
Budżet: 5 611 140,64 zł