Co to jest odra?
Odra to ostra wirusowa choroba zakaźna.
Jedynym źródłem zakażenia jest chory człowiek. Zakażenie szerzy się głównie drogą kropelkową oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną jamy nosowo-gardłowej. Bardzo rzadko zakażenie następuje drogą pośrednią przez przedmioty świeżo zanieczyszczone wydzieliną z jamy nosowo-gardłowej.
Wirusy odry dostają się do organizmu przez usta lub nos oraz przez spojówki. Po namnożeniu w błonach śluzowych przedostają się do różnych organów, tj.: skóry, nerek, żołądka, jelit, wątroby.
Okres wylęgania wynosi najczęściej od 10 do 12 dni.
Co oznacza eliminacja wirusa odry?
Eliminację odry na określonym terenie można osiągnąć przy odpowiednio wysokim odsetku osób zaszczepionych w danym społeczeństwie (≥95% w każdym roczniku). Wówczas przerywa się krążenie wirusa odry w populacji. Oznacza to, że jeżeli w społeczeństwie znajdzie się chora (zakażająca) osoba, brak osób nieuodpornionych w jej otoczeniu uniemożliwi rozprzestrzenienie się wirusa odry.
Dlaczego warto szczepić się przeciw odrze?
Szczepienie przeciw odrze chroni przed zachorowaniem i ciężkimi powikłaniami (szczególnie neurologicznymi). Szczepionka przeciw odrze charakteryzuje się wysoką skutecznością 95% (90-98%).
Należy pamiętać, że osoby, które nie są odporne na odrę mogą zakazić się podczas wyjazdu zagranicę, gdzie istnieje możliwość kontaktu z osobami chorymi. Dodatkowo osoby chore przyjeżdżające do Polski z krajów gdzie odnotowywane są przypadki odry mogą stanowić źródło zakażenia dla jeszcze niezaszczepionych niemowląt lub nieszczepionych starszych dzieci i dorosłych.
Tylko osoby uodpornione, które przechorowały odrę lub zostały zaszczepione przeciwko odrze, są chronione przed zachorowaniem.
Jak poważne mogą być objawy odry?
Powikłania w przebiegu odry występują u ok. 30% osób chorych, większość z nich występuje u dzieci do 5 r.ż. oraz dorosłych powyższej 20 lat.
Do powikłań w przebiegu odry należą:
• biegunka i silne odwodnienie organizmu występują u 80 osób na 1000 chorych,
• zapalenie ucha środkowego występuje u 70-90 osób na 1000 chorych,
• zapalenie płuc występuje u 10-60 osób na 1000 chorych,
• zapalenie mózgu występuje u 1 na 1000 chorych,
• drgawki występują u 5 na 1000 chorych,
• zgon występuje u 0,7-2 na 1000 chorych,
• podostre stwardniające zapalenie mózgu występuje u od 1 na 1700 do 1 na 3300 chorych.
Wśród innych rzadkich powikłań należy wymienić: małopłytkowość, hypokalcemię, zapalenie krtani, zapalenie tchawicy, zapalenie rogówki, zapalenie wątroby, zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie jelita grubego, zapalenie osierdzia, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie kłębuszków nerkowych.
Najgroźniejsze powikłanie w przebiegu odry – podostre stwardniające zapalenie mózgu ujawnia się od 4 do 10 lat po przejściu choroby i objawia się postępującym otępieniem, nasilającym się napięciem i sztywnością mięśni oraz drgawkami. Do śmierci dochodzi zwykle w ciągu 2 lat od pojawienia się symptomów. W okresie 2007-2011 w Europie wystąpiło 38 przypadków podostrego stwardniającego zapalenia mózgu.
Szczepionki przeciw odrze w Programie Szczepień Ochronnych
Szczepienia przeciw odrze wykonuje się skojarzoną szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce. Skuteczność szczepionek przeciw odrze jest bardzo wysoka. Po otrzymaniu dwóch dawek szczepionki co najmniej 95% (90-98%) dzieci jest chronionych przed zachorowaniem na odrę.
Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce są obowiązkowe (finansowane z budżetu Ministra Zdrowia) dla dzieci:
• w 13-14 miesiącu życia (I dawka),
• w 10 roku życia (II dawka).
———-
Zdjęcie: https://pixabay.com
