Czwarta funkcja zdrowia publicznego (EPHO 4) odnosi się do promocji zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem działań ukierunkowanych na społeczne determinanty stanu zdrowia.
Według Światowej Organizacji Zdrowia jest to proces, który umożliwia ludziom kontrolę nad uwarunkowaniami zdrowia zdrowiem i jego poprawę (1998). Obejmuje pięć kierunków działania (1) prowadzenie prozdrowotnej polityki publicznej, (2) tworzenie środowisk sprzyjających zdrowiu, (3) wzmacnianie działań społeczności (upodmiotowienie), aby podejmowały kwestie związane ze zdrowiem (4) rozwój umiejętności indywidualnych (kształtowanie zachowań prozdrowotnych) oraz (5) reorientację działań sektora zdrowotnego/ udzielania świadczeń zdrowotnych.
W centrum zainteresowania promocji zdrowia są ludzie i warunki, w których żyją. Problemy zdrowotne powstają bowiem w sąsiedztwie – w ściśle określonym kontekście życiowym – tam gdzie ludzie żyją, pracują czy odpoczywają, gdzie tworzą się normy i systemy wartości, zwyczaje, powstają więzi społeczne czy system komunikowania się.
Promocja zdrowia traktuje zdrowie jako skutek różnorodnych uwarunkowań. Wykazuje przy tym szczególną troskę o społeczne determinanty zdrowia i nierówności w zdrowiu, wspiera sprawiedliwość społeczną, solidarność w działaniu i równość w zdrowiu. Zmniejszanie nierówności w zdrowiu jest celem codziennej pracy w zdrowiu publicznym.
Autorzy: Katarzyna Lewtak, Dorota Cianciara, Ewa Urban, Małgorzata Gajewska, Maria Piotrowicz