Edukacja zdrowotna jest istotnym elementem wpływającym na poprawę zdrowia społeczeństwa oraz optymalizację wydatków na system ochrony zdrowia. Jej celem jest m.in. wyposażenie jednostek, grup ludzi czy określonych społeczności w informacje i umiejętności, które pozwolą na dokonywanie świadomych wyborów zdrowotnych opartych na rzetelnej wiedzy. Polepszenie jakości oraz rozszerzenie zakresu edukacji zdrowotnej prowadzonej w POZ (Podstawowej Opiece Zdrowotnej), mogłyby zostać osiągnięte poprzez wprowadzenie wykwalifikowanego specjalisty – edukatora zdrowia. 

Edukator zdrowia – zawód przyszłości

Do realizacji zadań edukacji zdrowotnej przygotowani są przedstawiciele różnych zawodów medycznych. W przekazywaniu informacji o zdrowiu, lekarzy i pielęgniarki wspiera edukator zdrowia –  osoba, która kształtuje wiedzę pacjentów i daje im konkretne wskazówki, pomaga w nabywaniu określonych umiejętności oraz jest odpowiedzialna za wspomaganie i koordynację edukacji zdrowotnej w całej placówce POZ.  Rola edukatora zdrowia jest więc złożona i powinna wykraczać poza przekazywanie wiedzy o zdrowiu oraz chorobie i uwzględniać szeroki wachlarz działań z użyciem różnorodnych metod i technik nakierowanych na poprawę stanu zdrowia. Działania edukatora zdrowia są równie ważne w tzw. „medycynie naprawczej”, ponieważ odpowiednio wyedukowany pacjent będzie efektywniej brał udział w procesie leczenia.

Działania edukatora zdrowia w POZ

Podstawowa opieka zdrowotna jest w naszym kraju najbardziej powszechną formą udzielania świadczeń zdrowotnych i stanowi główny punkt kontaktu pacjentów z systemem ochrony zdrowia. Poprawa poziomu świadczeń z zakresu profilaktyki chorób i promocji zdrowia na poziomie POZ potrzebuje wsparcia. Do zadań edukatora zdrowia należałoby prowadzenie i doskonalenie edukacji zdrowotnej – realizowane pod nadzorem lekarskim oraz we współpracy z pielęgniarkami, położnymi i administracją POZ. Specjalizacja dotycząca edukacji w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób dałaby możliwość lepszego poznania potrzeb pacjentów w tym zakresie oraz pozwalałaby na stałe doskonalenie udzielania świadczeń wpisujących się w te potrzeby. Dodatkowo, niższy koszt pracy profesjonalistów, nie będących lekarzami, dawałby możliwość poświęcenia większej ilości czasu na profilaktykę chorób i promocję zdrowia przy wykorzystaniu podobnych środków finansowych.

Wyniki badań

Analizy oparte na wytycznych Evidence Based Medicine potwierdzają korzyści płynące ze wsparcia zachowań prozdrowotnych w ramach społeczności lokalnych. Zachowania prozdrowotne zmniejszają ryzyko i opóźniają wystąpienie niepełnosprawności pacjentów (czyli konieczność wsparcia socjalnego), potencjalnie opóźniają również wystąpienie zgonu. Korzyści ekonomiczne wynikające ze stymulacji zachowań prozdrowotnych są konsekwencją obniżania zarówno pośrednich, jak i bezpośrednich kosztów medycznych.

Ze względu na wszystkie korzyści jakie niesie ze sobą edukacja zdrowotna (będąca jedną ze strategii promocji zdrowia), uwidacznia się potrzeba wprowadzania edukatora zdrowia w celu kształtowania kompetencji zdrowotnych pacjentów

Źródła:

http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-3-407.pdf

http://archive.familymedreview.org/files/2015/pdf_022015/152_156.pdf