29.11.2018 r. w Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego- PZH odbędzie się konferencja pt. ”Badania ewaluacyjne i monitoring zadań z zakresu zdrowia publicznego”, której celem jest przedstawienie podsumowania realizacji dwóch projektów w ramach Narodowego Programu Zdrowia (NPZ).
Projekt: Prowadzenie monitoringu zadań z zakresu zdrowia publicznego, w ramach Zadań koordynacyjnych, ewaluacyjnych i badawczych.1
Zgodnie z obowiązującymi od 2016 roku przepisami prawnymi, rok 2017 jest drugim rokiem prowadzenia sprawozdawczości z zakresu realizacji zadań z obszaru zdrowia publicznego. Z dniem 11 września 2015 r. weszła w życie ustawa o zdrowiu publicznym, nakładająca na organy władzy publicznej obowiązek raportowania działań z zakresu zdrowia publicznego do Ministerstwa Zdrowia, które działa jako koordynator realizacji Narodowego Programu Zdrowia (NPZ).
Prezentowany podczas konferencji Raport dotyczy sprawozdawczości z realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego głównie w aspekcie ilościowym. Obejmuje on zestawienie informacji na temat programów zrealizowanych w 2017 r. przez podmioty centralne oraz jednostki samorządu terytorialnego (JST), w tym opracowanie porównawcze z rokiem 2016.
Wybrane dane z Raportu
Analizie poddano dane dot. realizacji zadań zdrowia publicznego przez podmioty centralne i jednostki samorządu terytorialnego. Całkowity koszt zadań zrealizowanych w roku 2017 wyniósł blisko 4,5 mld zł, w tym 1,5 mld przeznaczyły podmioty centralne, a blisko 3 mld zł jednostki samorządu terytorialnego.
Podmioty centralne – najważniejsze wyniki
Podmioty centralne sprawozdały w roku 2017 10 883 zadania z zakresu zdrowia publicznego. Większość z nich była zrealizowana przez stacje sanitarno-epidemiologiczne i dotyczyła celu operacyjnego nr 4 (49,05%) Narodowego Programu Zdrowia (NPZ) „Ograniczenie ryzyka zdrowotnego wynikającego z zagrożeń fizycznych, chemicznych i biologicznych w środowisku zewnętrznym, miejscu pracy, zamieszkania, rekreacji oraz nauki”. Zadania trwały najczęściej rok (58,81%) i były kierowane do grup wyselekcjonowanych ze względu na określoną cechę (40,65%) np. wykonywany zawód (nauczyciele, psycholodzy), zachowanie (np. nadużywanie alkoholu, stosowanie substancji psychoaktywnych) bądź sytuację (np. przebywanie na koloniach/obozach, korzystanie ze stołówki szkolnej). Zadania realizowano głównie w powiatach (67,82%).
Analiza porównawcza z rokiem 2016 wykazała, że liczba zadań zmniejszyła się z prawie 16 tys. do niecałych 11 tys. Zwiększyła się natomiast średnia liczba populacji docelowej z ponad 155 tys. osób do blisko 450 tys. osób. Niezmiennie w obu okresach zadania były najczęściej realizowane przez stacje sanitarno-epidemiologiczne, dotyczyły celu operacyjnego nr 4 NPZ i trwały rok. Zmienił się jedynie zasięg terytorialny zadań – w roku 2016 były to najczęściej województwa, zaś w roku 2017 powiaty.
Jednostki samorządu terytorialnego – najważniejsze wyniki
Jednostki samorządów terytorialnych (JST) zrealizowały w 2017 roku 21 144 zadań, najwięcej w województwie śląskim (11,61%). Były to najczęściej (48,98%) zadania przypisane do celu operacyjnego nr 2 NPZ „Profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi”, trwające około roku (41,06%), realizowane na terenie miast (53,93%) i kierowane do dzieci i młodzieży (30,16%).
Porównując dane otrzymane z JST można zauważyć, że liczba zadań zmniejszyła się z ponad 23 tys. w roku 2016 do nieco ponad 21 tys. w roku 2017. Niezmiennie w obu okresach zadania dotyczyły głównie celu operacyjnego nr 2 NPZ. Zmianie uległ natomiast zasięg terytorialny zadań – w roku 2016 były to najczęściej gminy (44,82%), a rok później miasta (53,93%).
Sprawozdawczość z realizacji zadań
Jakość sprawozdawczości z realizacji zadań poprawiła się w 2017 roku. Samorządy terytorialne i podmioty centralne realizują dużą liczbę zadań, koncentrując się zwłaszcza na zadaniach dotyczących zagadnień tematycznych spójnych z celami operacyjnymi NPZ nr 2 oraz nr 4.
Projekt: Prowadzenie badań ewaluacyjnych programów profilaktycznych, które mają na celu przeciwdziałanie wielu zagrożeniom jednocześnie2
Ewaluacja zewnętrzna działań z zakresu zdrowia publicznego, realizowana także w ramach NPZ, przyniosła odpowiedzi na pytania w jakich obszarach należy te działania udoskonalić. Do największych problemów w tym zakresie można zaliczyć m.in. ocenę trwałości efektów działania i oraz ocenę skuteczności samego działania, a także nie zawsze właściwe formułowanie celów. Realizatorzy jednak w zdecydowanej większości pozytywnie reagują na (najczęściej niewielkie) zastrzeżenia do wdrażanych przez nich działań, co pozytywnie rokuje w kwestii jakości kolejnych, ewentualnie projektowanych i realizowanych przez nich interwencji.
O NPZ:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/narodowy-program-zdrowia1
1 Zadanie realizowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w ramach Narodowego Programu Zdrowia, cel operacyjny NPZ.ZK_3.2018 Zadanie z zakresu zdrowia publicznego: Prowadzenie monitoringu zadań z zakresu zdrowia publicznego, w ramach Zadań koordynacyjnych, ewaluacyjnych i badawczych.
2 Zadanie realizowane przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny w ramach Narodowego Programu Zdrowia, cel operacyjny NPZ.ZK_20.2018 Zadanie z zakresu zdrowia publicznego: Prowadzenie badań ewaluacyjnych programów profilaktycznych, które mają na celu przeciwdziałanie wielu zagrożeniom jednocześnie, w ramach Zadań koordynacyjnych, ewaluacyjnych
i badawczych.
Konferencja bezpłatna
Program konferencji
